Yurtdışında İkamet Eden Türk Vatandaşına Nasıl Tebligat Yapılmalıdır?

TEBLİGATIN AMACI:

Bir hukuki işlemin ilgili kişiye bildirilmesi böylelikle kişinin hakkını koruyabilmesi amaçlanmaktadır. Yurtdışında yaşayan kişi yurtiçi adres bildirdiyse öncelikle yurtiçi adresine tebliğ yapılması maliyet ve zaman tasarrufu sağlar. Kişi yurtdışında bulunuyorsa veya yurtdışı adresini bildirmiş ise tebligat Tebligat Kanunu 25. Maddesine göre yapılmalıdır.

YABANCI MEMLEKETTE TEBLİGAT

Yabancı memlekette tebligat yapılması, 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde, Türk vatandaşlarına ve yabancılara yapılan tebligatları kapsar.
Yabancı ülkelerin Türkiye’de yapılmasını talep ettiği tebligatlar 26. maddede düzenlenmiştir.
Yabancı memlekette Türk memurlarına ve askeri şahıslara yapılacak tebligatlar ise 27. maddede düzenlenmiştir.

Yabancı Memlekette Tebligat Usulü (Madde 25)

Yabancı memlekette tebligat, o memleketin yetkili makamı aracılığıyla yapılır. Bunun için:

- Tebligat yapılacak ülke ile Türkiye arasında anlaşma bulunması veya o ülke mevzuatının buna izin vermesi gerekir.

- Tebligat, o yerdeki Türkiye Büyükelçi veya Konsolos aracılığıyla yapılması için yetkili makamdan talep edilir.

Tebligatın Gönderim Süreci:

- Yabancı memlekette bulunan kişilere yapılacak tebligat, tebligatı çıkaran merciin bağlı bulunduğu bakanlık aracılığıyla Dışişleri Bakanlığına gönderilir.

- Dışişleri Bakanlığı, evrakı ilgili Türk büyükelçiliği veya konsolosluğuna iletir.

- (Ek: 06/06/1985 – 3220/8 md.) Ancak, Dışişleri Bakanlığı aracılığına gerek duyulmayan durumlarda, tebligat evrakı doğrudan ilgili bakanlık tarafından büyükelçilik veya konsolosluğa gönderilebilir. Mahkemeler tarafından çıkarılan tebligatlar, doğrudan o yerdeki Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğuna gönderilebilmektedir.

Türk büyükelçiliği veya konsolosluğu, kendisine gönderilen tebligat evrakını doğrudan doğruya Türk vatandaşlarına tebliğ edebilir. Yurtdışına tebligat talebinde bulunan kimse yurt dışı tebligat giderlerini yatırmak zorundadır. Yurt dışına tebligat talebinde bulunan kimse bakanlık tarafından o yıl için belirlenen yurt dışı tebligat giderini vezneye yatırıp vezne alındı makbuzu ile birlikte tebliğ evrakını, çıkaracak merciye ibraz edince yurt dışı tebligatı yapılır.

- Yurt dışına tebligat talebinde bulunan kişi, o yıl için belirlenen yurt dışı tebligat giderlerini yatırmak zorundadır.

- Tebligat evrakını çıkaracak merciye, ödeme yapıldığını gösteren makbuz iletilmeden süreç başlatılamaz.

Tebligat kanunu 25. maddesine göre muhatap çağrıya uyarak yurt dışındaki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliğine başvurarak bizzat alması gerekir.Aksi takdirde konsolosluk bulunduğu ülkedeki posta teşkilatı aracılığı ile tebliğ yapamaz. Tebligat yalnızca konsolosluk aracılığıyla ve muhatabın temsilciliğe bizzat başvurması ile tamamlanabilir.

Uygulamada karşılaşılan olumsuzluklar nedeniyle kanun koyucu 25/A maddesini getirmiştir.

Madde 25/A: Siyasi Temsilcilik

Türkiye Cumhuriyet Berlin Başkonsolosluğu

Aracılığıyla Yabancı Ülkedeki Türk Vatandaşlarına Tebligat

(Ek madde: 19/03/2003 – 4829 S.K./8. md.)

Yabancı ülkedeki Türk vatandaşlarına yapılacak tebligatlar, Türkiye’nin büyükelçilik veya konsoloslukları aracılığıyla gerçekleştirilir.

- Tebliğ, büyükelçilik veya konsolosluk tarafından görevlendirilen bir memur aracılığıyla yapılır.

- Bildirimde, tebliğin konusu, çıkarıldığı merci ve 30 gün içinde başvurulmadığı takdirde tebligatın yapılmış sayılacağı ihtarı yer alır.

- Muhatap 30 gün içinde başvurmazsa, tebligat süresi dolduğunda yapılmış kabul edilir.

- Eğer muhatap tebligatı almak için başvurduğunda evrakı teslim almazsa, bu durum bir tutanakla belgelenir ve tebligat yapılmış sayılır.

Muhatap, bildirimi aldıktan sonra şu davranışlarda bulunabilir:

Tebligat evrakını kabul eder: Bu durumda, tebliğ tarihi belgelenir ve bu tarih tebligat tarihi olarak kabul edilir.
Tebligatı reddeder: Reddetme durumu, bir tutanakla belgelenir ve tebligat reddin gerçekleştiği tarihte yapılmış sayılır.
Hiç başvurmazsa: Bildirimden itibaren 30 gün sonunda tebligat kendiliğinden yapılmış kabul edilir.

25/A Maddesi Değişikliğinin Gerekçesi

Madde 25/a, yurt dışı tebligat işlemlerinde yaşanan sorunları çözmek amacıyla eklenmiştir. Bu düzenlemeyle:

- Tebligat evrakını almaktan kaçınan veya konsolosluğa başvurmayan kişilere tebligat yapılmış sayılması sağlanmıştır.

- Süreçlerin daha hızlı ve düşük maliyetle tamamlanması hedeflenmiştir.

Tebligatın Gönderilmesi ve Konsolosluk İşlemleri

1. Tebligat Evrakının Gönderimi:

Kurum tarafından çıkarılan tebligat evrakı, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne gönderilir. Genel Müdürlük, evrakı kişinin adresine göre ilgili konsolosluğa veya konsolosluk bulunmayan yerlerde büyükelçiliğe iletir. Mahkemeler ise doğrudan o yerde büyük elçilik veya konsolosluğa göndermektedir.

Konsolosluk İşlemleri:

- Konsolosluk, tebligat evrakını doğrudan muhataba ulaştırmaz. Bunun yerine, evrakı kendi nezdinde alıkoyarak muhataba bir bildirim gönderir.

- Bildirimde tebliğin konusu, ilgili merci ve 30 gün içinde başvurulmazsa tebligatın yapılmış sayılacağı ihtarı yer alır.

Tebligat Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

- Tebligat bildirimleri, o ülkenin mevzuatına uygun şekilde muhataba ulaştırılmalıdır.

- Eğer muhatap bildirimi aldıktan sonra tebligatı kabul etmezse, durum belgelenir ve evrak iade edilir.

- Süresi içinde başvuru yapılmazsa, tebligat 30. gün sonunda yapılmış kabul edilir.

Örnek: Almanya’da Yapılan Tebligat

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2024/1004 Esas 2024/2619 Karar

Bir Yargıtay kararında, Almanya’daki Türk vatandaşlarına yapılan tebligat süreci incelenmiştir. Buna göre,

Almanya’da yapılan bir tebligat sürecinde, Alman posta teşkilatı bildirimi muhatabın adresine iadeli taahhütlü olarak göndermiştir. Ancak muhatap evde bulunmadığı için bildirimi teslim alamamış ve posta kutusuna bir not bırakılmıştır. Yasal süre içinde bu evrak teslim alınmadığından tebligat geçersiz sayılmıştır. Bu durum, yerel mevzuata uygun hareket edilmesinin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.

‘Mirasçilar … ve …’a yapilan tebligatlarla ilgili, Mainz Baskonsoloslugundan gelen yazi igerigine göre; bildirim yazilarinin Alman mevzuatina göre (mirasçilar) … ve …’nun adreslerine iadeli taahhütlü olarak gönderildigi, Alman posta görevlisince ilgililere bizzat ulagilamamasi nedeniyle bildirim yazilarini postaneden teslim almasi igin posta kutusuna bir not birakildigi ancak bildirim yazisinin adi geçenler tarafindan mevzuatta öngörülen süre igerisinde (7 is günü) postaneden teslim alinmadigi, bu durumda “tebligat bildiriminin” Alman mevzuati uyarinca muhatabina teblig edilmis sayilamadiginin bildirildigi anlaşılmıştır. Bu durumda, adı gegen mirasçılara usulüne uygun sekilde tebligat yapıldıgından bahsedilemez.’

Ancak Yargıtay’ın vermiş olduğu karara göre, tebligatın hukuka ve usulüne uyugun yapılmadığını, tebligat sürecinin eksiksiz ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesi gerekir. Eğer belirlenen sürelerde usulüne uygun tebligat yapılamazsa, hukuki süreçler gecikebilir veya hak kaybına yol açabilir.

Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının, davalarla ilgili haklarını koruyabilmeleri için tebligat süreçlerini yakından takip etmeleri ve gerekli belgeleri doğru şekilde almaları hayati önem taşır. Hukuki süreçlerinizde profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Tebligatın gönderileceği yerde Türk Konsolosluğu yok ise o ülkedeki Türk vatandaşına tebligat yaparken ülkeler arası diplomatik kurallara bakılmalıdır. Öncelikle iki ülke arasında daha önce tebligat hakkında bir anlaşma olup olmadığı araştırılır. Böyle bir anlaşma var ise bu anlaşmada yer alan prosedür işleyecek böyle bir anlaşma yoksa iki ülkenin bakanlıkları arasında yapılacak talep ve yazışma süreci ile tebligat işlemi yapılacaktır.

Öncelikle tebliğ edilecek evrakın içeriği gönderilecek ülkenin resmi dilinde yeminli tercüman onaylı şekilde çevrilmelidir. Bazı ülkeler bu süreç için teminat ücreti istemektedir. Bu süreç konsolosluk aracılığıyla yapılan tebliğ sürecinden daha uzun ve daha masraflıdır.

Türk vatandaşı yurtdışında yaşamakla beraber adresi bilinmiyor ise; ilanen tebligat yapılmalıdır. İlanen tebligat işlemi ülkemizde yapılır.

Sonuç:

Yurt dışında tebligat işlemleri, Tebligat Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde yürütülür. Sürecin eksiksiz şekilde tamamlanması, hem hak kayıplarını önler hem de işlemlerin hızlanmasını sağlar.

Yurtdışında Tebligat Nasıl Yapılır?