Kömür Enerjisindeki Tarihi Düşüş: Global Enerji Raporundaki 2024 Verileri Ne Anlatıyor?
Global Energy Monitör’ünün Yükseliş ve Çöküş Raporu uyarınca, 2024 yılında dünyada 44 gigawatt (GW) yeni kömür kapasitesi devreye alındığı ve bu kapasitenin son yirmi yılın en düşük seviyesinde olduğu ifade ediliyor. Bu durum, kömürün düşüşte olduğunu gösteren güçlü bir işaret olma niteliği taşıyor.
Global Energy Monitor’ün Küresel Kömür Santrali Takipçisi Proje Yöneticisi Christine Shearer’in ifade ettiği üzere: “Kömür enerjisi geçen yıl rekorlar kırdı, ancak bunlar sektörün görmek isteyeceği türden değildi. Geçen yıl, temiz enerji dönüşümünün tam hız ilerlemesi kömürün gelecekte karşılaşacağı durumların habercisiydi. Ancak, özellikle dünyanın en zengin ülkelerinde, kömür enerjisinin Paris İklim Anlaşması’na uygun şekilde aşamalı olarak kaldırılmasını sağlamak için hâlâ çalışmak gerekiyor.”
Yükseliş ve Çöküş Raporu uyarınca Türkiye 2010 yılından bu yana 92 GW’in üzerinde kömürlü termik santral projesini iptal etti. Güncel olarak Türkiye’deki tek termik santral projesi Kahramanmaraş’taki Afşin-Elbistan A Termik Santrali’ne eklenmek istenen iki üniteden oluşuyor. Dernekler ve halktan gelen yoğun ısrara rağmen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Aralık 2024 yılında ek üniteler için olumlu karar verdi. (ÇED kararı)
Rapordaki birkaç önemli noktaya değinmek gerekirse:
- 2023 yılında on iki ülke tarafından yeni kömür santrali önerisinde bulunulmuş olmasıyla birlikte 2024 yılında bu sayıdan dört ülke azalmakla birlikte bu sayı sekiz ülkeye geriledi.
- 2024 yılı içinde Güney Doğu Asya’da kömür santrali önerisinde bulunan tek ülke Endonezya oldu.
- Latin Amerika’ya bakılacak olursa buradaki kömür santrali önerileri sıfıra yaklaşmış durumdayken Panama’nın 2026 yılında kömürden tamamen çıkacağına ilişkin taahhüdü bulunuyor.
- Tüm Dünya genelinde Çin ve Hindistan’ın öneride bulunup inşaata başladıkları kömür santrallerinin sayısı başı çekiyor.
Sonuç olarak, rapordan ve güncel gelişmelerden Dünya genelindeki kömür santrali sayısında azalma olduğu açıkça görülse de kömür santrali sayısı sıfırlanmadığı müddetçe ekosistem adına ciddi bir yol kat edilemeyeceğini itiraf etmek gerekmektedir. Dünya genelinde kapanan kömür santrallerinin oluşu olumlu bir gelişme olsa da santrallerin sayısı sıfıra inene kadar mücadele edilmeye devam edilmelidir.
Panama’nın kömürden tamamen çıkacağına ilişkin taahhüdünün diğer ülkelerce de benimsenip uygulanması dileğiyle!
Kaynakça: