Reddi Miras Nedir?
Reddi miras; mirasçının, mirası reddetmesidir. Miras bırakanın vefatı ile malvarlığı yani alacak ve borçları bir bütün halde mirasçılara geçer. Alacaklılar dilerse mirasçıların tamamından dilerse birkaçından alacağın tamamını isteyebilirler. Bu durumda mirasçılar miras kalan mallarla değil kendi malvarlıkları ile de borçlardan sorumlu olacaklardır. Reddi miras; kanuni mirasçıların (miras bırakanın kan hısımları, evlatlık ve altsoyu ile sağ kalan eşi) veya atanmış mirasçıların (miras bırakanın özgür iradesi ile mirasının bir kısmını veya tamamını bıraktığı kimseler) miras bırakanın malvarlığını yani alacak ve borçlarını kabul etmediğinin beyanıdır.
Reddi Miras Ne Zaman Yapılır?
Miras bırakanın vefatından veya mirasçının mirasçı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren üç ay içerisinde reddi miras beyanı sulh hukuk mahkemesine ulaştırılmalıdır. Üç aylık süre, kanunda düzenlenmiş hak düşürücü süredir Süreye uyulup uyulmadığı sulh hukuk mahkemesi tarafından resen değerlendirilir. Bu süre içerisinde reddi miras hakkı kullanılmadığı takdirde hak, son bulur.
Reddi Miras Süresinin Kaçırılması Durumunda Ne Yapılır?
Mirasçı miras bırakanın ölümünü sonradan öğrenirse reddi miras süresi öğrendiği tarihten itibaren başlayacaktır. Mirasçıya miras bırakanın vefatından itibaren üç ay içerisinde reddi miras yapmadığı nedeniyle bu hakkı kullanamayacağı söylenecektir. Bu durumda mirasçı miras bırakanın vefat ettiği tarihi sonradan öğrendiğini ispat etmesi gerekir.
Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Miras bırakanın yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine sözlü veya yazılı beyanda bulunularak yapılır. Reddi miras yapacak mirasçının ayırt etme gücüne sahip, ergin olması ve kısıtlı olmaması gerekir. Vekil ile reddi miras yapılacak ise vekaletnamede bu hususta açık yetki bulunmalıdır. Sulh hukuk mahkemesi dışında bir mercide örneğin noterde yapılan reddi miras geçersizdir. Reddi miras şarta bağlı yapılamaz. Mirasçı malvarlığın bir kısmını reddedip bir kısmını kabul edemez. Anlattığımız mirasın gerçek reddidir. Birde mirasın hükmen reddi durumu vardır. Mirasın hükmen reddi; mirasçının mirası bırakanın vefatı tarihinde borç ödemekten aciz olduğunun resmi makamlarca tespit edilmiş olmasıdır. Bu durumda mirasçının reddi miras beyanında bulunmasına gerek olmadığı gibi belirli bir süre şartı da bulunmamaktadır.
Reddi Miras İçin Gerekli Belgeler Nedir?
Mirasçı olduğunu gösterir veraset ilamının aslı ve reddi miras beyanının olduğu reddi miras dilekçesi ile birlikte sulh hukuk mahkemesine sunulmalıdır. Mirasçı, veraset ilamını sulh hukuk mahkemesinden veya noterlerden alabilir. Reddi miras davası açmak için maktu harç ödenir. Dava kabul veya reddedilirse maktu vekalet ücretine hükmedilir. Hak kaybına uğramamak için avukat aracılığıyla yapılması tavsiye olunur.
Reddi Miras Nüfus Kütüğüne İşlenir Mi?
Miras bırakanın vefatı tarihinden itibaren üç ay içerisinde yapılan kayıtsız ve şartsız reddi miras beyanı; sulh hukuk mahkemesince tutulan özel bir kütüğe kayıt edilir. Nüfus kütüğüne işlenmez.
Reddi Miras Geri Alınabilir Mi?
Reddi miras kural olarak geri alınamaz. Ancak Yargıtay’ın bazı içtihatlarında; tüm mirasçılar ile birlikte reddeden mirasçının alacaklıları kabul ederse; reddi mirasın geri alınması mümkün görülmektedir. Reddi miras eden mirasçı, irade fesadı halleri (hata, hile, tehdit) nedeniyle beyanda bulunduğunu ispat ederse beyanını iptal ettirme hakkı vardır. Ret beyanı iptal edildiği durumda reddi miras süresi yeniden başlayacaktır. Mirasçı bu süre içerisinde dilerse reddi miras hakkını kullanabilir.
Reddi Miras Halinde Alacaklıların Durumu
Miras Bırakanın Alacaklılarının Korunması: Miras bırakanın borçlarından mirasçıların tüm malvarlığı ile sorumluluğu 5 yıl süre ile devam etmektedir. Miras bırakan vefat ettiği tarihte borçlarını ödemekten aciz durumda ise; mirasçılar reddi miras yapmış olsalar bile miras bırakanın vefat ettiği tarihten geriye doğru 5 yıl içerisinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılması sırasında geri vermekle yükümlü olacakları değerler ölçüsünde sorumlu olmaya devam edeceklerdir. Ancak mirasçı için harcanmış olağan eğitim gideri, adet üzerine verilen çeyiz bundan müstesnadır. Kötü niyetli mirasçı, geri vermekle yükümlü olduğu kazanımın tam değeri ile sorumlu tutulur. İyi niyetli mirasçı ise sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sorumlu tutulur.
Mirasçının Alacaklılarının Korunması: Reddi miras hakkı, miras bırakanın kendi borçlarından doğan sorumluluğun mirasçılara yüklenmesini engel olmaktır. Ancak mirasçılar reddi mirası kullanarak kendi alacaklılarına da zarar verebilmektedirler. Hukuk hakkın kötüye kullanımını korumaz. Malvarlığı borçlarına yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek kastıyla mirası reddederse; alacaklıların kendilerine yeterli güvence verilmediğinden bahisle reddi mirasın iptali için dava açma hakları vardır. Mirasçının alacaklıları reddi miras tarihinden itibaren altı ay içerisinde asliye hukuk mahkemesinde bu davayı açabilirler. Yetkili mahkeme ise; davalının son ikametgahı asliye hukuk mahkemesidir. Dava kabul edilir ise; miras malları tasfiye edilerek itiraz eden alacaklara ödenir. Kalan olursa diğer alacaklılara ödenir.
Reddi Mirasın Sonuçları Nedir?
Miras bırakan vefat ettiği anda mirasçılar miras bırakanın malvarlığının iştirak halinde (elbirliği halinde )maliki olurlar. Reddi miras beyanı geçmişe etkili sonuç doğurur. Mirasçı reddi miras ile miras bırakandan kalan malvarlığını kazanmamış olur.
Reddi miras halinde miras kime kalır? Mirasçıya mirasın kalmasının ön koşulu; miras bırakanın vefat ettiği anda mirasçının sağ olmasıdır. Mirasçı bu anda sağ değilse; miras alt soyuna geçecektir. Eğer alt soyu da yok ise; miras aynı zümre içerisinde paylaşılacaktır. Reddi miras durumunda mirası reddeden sanki miras bırakandan önce vefat etmiş gibi miras hakkı alt soyuna geçecektir. Eğer alt soyu yok ise; miras aynı zümre içerisinde paylaşılacaktır.
Mirasçıların tamamı reddi miras etmiş ise; tereke(malvarlığı) sulh hukuk mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilecektir.
Miras bırakanın alt soyunun tamamı reddi miras etmiş ise; tereke sağ kalan eşe kalacaktır.
Atanmış mirasçıların reddi miras etmesi durumunda tereke alt soylarına geçmeyerek kanuni mirasçılar arasında paylaşılacaktır.
Kendine vasiyet edilen yani vasiyet alacaklısı mirası reddederse; vasiyet konusu vasiyet borçlusuna kalır. Ancak miras bırakan yedek olarak vasiyet alacaklısı tayin etmiş ise vasiyet konusu ona kalır.
Reddi Miras ve Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Alır mı?
Destekten yoksun kalma tazminat bağımsız bir haktır. Mirasçı reddi miras yapmış olsa da destekten yoksun kalma tazminatı alma hakkı bakidir. Bu hak mirasçılık sıfatından bağımsızdır.